فلسفه حجاب چیست؟
حتما شما هم به این سوال فکر کرده اید، که فلسفه حجاب چیست ؟ رعایت حجاب چه نفعی میتواند برای زنان و مردان داشته باشد؟ در این مقاله سعی کردم برخی از فواید رعایت حجاب را برای شما مخاطب گرامی مطرح کنم.
قبل از توضیح کارکردها لازم است بگویم در اینجا منظور از زن باحجاب، زنی است که حد حجاب شرعی را رعایت می کند. یعنی لباسی که در اجتماع می پوشد پوشاننده تمام بدن او به جز دست ها تا مچ و گردی صورت است. این لباس برآمدگی های بدنش را قاب نمی گیرد و دست و صورت بدون آرایش است. بعضی زنان این حد از حجاب را با کمک چادر و بعضی دیگر به کمک مانتو، شلوار و مقنعه یا روسری و یا شال حفظ می کنند.
حجاب جزو احکامی است که خداوند متعال به آن دستور داده و بدون شک، خداوند هیچ حکمی را بی دلیل واجب نکرده است.
فواید و کارکردهای حجاب در دو بخش عمده خلاصه می شود:
- فواید و کارکردهای فردی حجاب
- فواید و کارکردهای اجتماعی حجاب
کارکردهای فردی حجاب
۱.مسئله شخصیت زن
فرض کنید یک ماشین مدل بالا از کنار مردم رد شود، در این حال اگر به مردمی که در صحنه هستند دقت کنید، مشاهده خواهید کرد برخی از مردم با چشمانی خیره به آن ماشین نگاه می کنند. اگر از همان ها بپرسید راننده ماشین چه قیافه ای داشت؟ اصلا راننده را دیده اید یا نه ؟ احتمالا جواب منفی خواهید شنید. چرا؟ چون جدابیت ماشین مانع از دیدن راننده شده است.
در نظام خلقت هر موجودی همراه با یک سری ویژگی ها و خصوصیات منحصربفرد خلق می شود. زن بعنوان یکی از مخلوقات خداوند، ویژگی های خاصی دارد که باعث تفکیک و تمایزش از موجود دیگری به نام مرد می شود. یکی از این ویژگی ها جذابیت های جنسی زن است. جنس زن همواره برای مرد جذابیت داشته و مرد همیشه به دنبال تصاحب او بوده است. اما زن فقط زیبایی و جذابیت جنسی نیست بلکه یک شخصیت و هویت انسانی است.
اگر زنی با ظاهر کردن جدابیت های جنسی اش به مردان بفهماند که او را با جذابیت های جنسی ببینند و بشناسند، آیا دیگر شخصیت و هویت انسانی اش دیده می شود؟
کارکرد حجاب در حفظ شخصیت زن این است که با پوشاندن جذابیت ها و زیبایی های ظاهری زن باعث می شود توجه ها به سمت شخصیت انسانی زن جلب شود و تمرکز نگاه ها را ازظاهر به باطن و اصل هدایت می کند. درواقع هرچه به مردان کمتر اجازه بدهید که ظاهر شما را ببینند، بیشتر به باطن شما توجه می کنند!
در مواجهه با زن باحجاب دیگر کسی از جذابیت های جنسی و چشم و ابروی زیبا حرفی نمی زند و ویژگی های اصلی شخصیت زن موضوعیت پیدا می کند. حالا اگر کسی معتقد نیست که زن به جز بدن و جذابیت های جنسی چیز دیگری به نام شخصیت انسانی دارد باید به یکسری چیزها در وجودش شک کرد! پس حفظ شخصیت زن، اولین مورد از فلسفه حجاب است.
۲.حجاب مایه امنیت زن
روشن است که زنانی که در جامعه خودآرایی و طنازی می کنند بیشتر از زنان محجبه در معرض برخوردهای زشت مردان هوسران هستند. وقتی زن با حفظ پوشش کامل وارد اجتماع شود، مرد هوسباز دیگر حتی تصور اذیت و آزار او را به خودش راه نمی دهد و پایش را از حریم شخصی زندگی او عقب می کشد. اما زنی که در جامعه هیچ محدودیتی برای خود در مقابل نگاه مردان نامحرم قائل نمی شود به مرد هوسباز اجازه می دهد که جرات تحقیر او را به خود بدهد. دوربین مخفی زیر بازیگری را با سه گریم متفاوت نشان می دهد که در کنار بزرگراه منتظر ایستاده است. واکنش راننده ها نسبت به زن در سه گریم مختلف متفاوت و بسیار جالب است. این فیلم نشان می دهد نوع پوشش زن با میزان مزاحمت های خیابانی ارتباط مستقیم دارد.
۳.حجاب باعث افزایش مطلوبیت و ارزش زن
بطور کلی هر چیزی که دست یافتن به آن سخت تر باشد خواستنی تر و ارزشمندتر است و هر چیزی که راحت تر در دسترس باشد، بی ارزش و کم اهمیت تر است. دلیل ارزشمندی طلا نسبت به آجر و کلوخ کمیابی آن است. اگر طلا هم مانند یک تکه سنگ همه جا پیدا می شد، دیگر اینقدر ارزش داشت؟
دسترسی بدون دردسر و راحت به زن هم باعث بی ارزشی او می شود و برعکس هرچقدر وصال برای مرد سخت تر باشد ارزشش بیشتر خواهد بود. یکی از کارکردهای حجاب همین است. قرار دادن حائلی بین زن و مرد باعث سخت تر شدن دسترسی مرد به زن و در نتیجه خواستنی تر شدن زن می شود. مفهوم عشق به معنای واقعی نیز در سایه همین منطق شکل می گیرد. اساسا مردان بیشتر به زنی عشق می ورزند که عفت و وقار بیشتری داشته باشد و خود را به راحتی در اختیار او قرار ندهد. یکی از دلایل کمرنگ شدن و در حاشیه رفتن عشق در غرب و اخیرا در برخی شهرهای بزرگ کشورمان همین است.
۴.حجاب عامل محبوبیت زن برای همسرش
به طور طبیعی وقتی زنی بی پروا، زیبایی ها و جذابیت های خودش را برای غیر شوهر در جامعه عرضه کند و به مرد زندگی خود خیانت کند، خواه ناخواه محبت شوهرش را به نفرت تبدیل می کند. وقتی مرد تفاوتی میان خود و مردان دیگر احساس نکند و زنش را هم در اختیار خود و هم در اختیار دیگران می بیند دلیلی برای وفادار ماندن به او نمی بیند، اما زنی که با وفاداری به شوهر، زیبایی هایش را تنها مختص شوهر می داند علاقه شوهر را به خودش متمرکز می کند.
۵.حجاب باعث رهایی زن از رنج و هزینه های تحمیلی
یکی از ویژگی های زنان میل به زیبا بودن و جلوه کردن است. اگر زن زیبایی خود را فقط به شوهرش اختصاص دهد و تنها برای شوهر خود آرایش کند وقت و توان کمتری از او گرفته می شود.
۶.حجاب زن مایه آرامش روحی مرد
علم فیزیولوژی و روانشناسی اثبات کرده که مردان بیشتر از زنان با نگاه تحریک می شوند. وقتی زنی بدون رعایت حجاب در مقابل دیدگان مردی ظاهر می شود، ممکن است باعث تحریک او شود و به لحاظ روانی او را هم بهم بریزد. مردی که نیاز درونش به اوج رسیده ولی هنوز امکان ازدواج ندارد به لحاظ ذهنی و روحی تحت فشار زیادی قرار می گیرد. این رفتار از سوی زنانی که حجاب را به بهانه آزاد بودن زن رعایت نمی کنند کاملا در تضاد با نفس آزادی است چون باعث محدود کردن آزادی های معنوی مرد می شود. حجاب زن و پوشش او در مقابل نامحرم باعث می شود که مردان بدون دغدغه ذهنی و آزاردهنده به امور اجتماعی بپردازند.
۷.حجاب زمینه ساز برخورداری یکسان از آرامش و شادی
یکی دیگر از ویژگی های روانی زن نیاز او به مورد توجه و تمجید قرار گرفتن است. برخی از خانم ها به لحاظ ظاهری بهره کمتری از زیبایی دارند که خود آنها نقش در آن نداشته اند. اگر در جامعه نگاه به زن از منظر جسمانی باشد زن هایی که زیبایی ظاهری کمتری دارند، مورد بی توجهی قرار می گیرند و طبیعتا خانم هایی که زیباتر جلوه می نمایند توجه بیشتری را به سمت خود جلب می کنند. خانم هایی که به دلیل نداشتن زیبایی مورد بی توجهی قرار می گیرند دچار نوعی آزردگی و افسردگی روحی و روانی می شوند و زنانی که در رقابت استفاده از لباس و زیورآلات و آرایش های گران قیمت، توان اقتصادی لازم را ندارند هم با چنین مشکلی مواجه اند.
حجاب راه توجه به زن را از منظر جسمانی مسدود می کند و به نحوی همه زنان را برای کسب کمالات معنوی وانسانی و علم و اخلاق، در شرایط برابر قرار می دهد تا از رهگذر این کمالات مورد توجه و تمجید قرر گیرند. از این منظر سادگی و پوشیدگی خانم ها حتی در اجتماعاتی هم که مردی حضور ندارد نکته مثبتی است چون خانم ها در جمع خودشان هم اغلب به مسابقه خودآرایی و تجمل و آرایش کشیده می شوند. اگر بتوان این روحیه را ایجاد کرد که خانم ها حتی در جمع خودشان با سادگی و بدون تجمل و آرایش باشند آنجا هم شرایط روانی بهتری برایشان فراهم می شود.
۸.حجاب مایه مقبولیت زن نزد خداوند
طبیعی است که هر عاشقی برای راه یافتن به دل معشوق، خودش را طبق سلیقه و خواست او می آراید. خیلی زیبا و مطلوب است که زن ببیند شوهرش چه مدل آرایش و چه نوع رنگ لباسی را دوست دارد و همانطور خودش را آرایش کند و لباس بپوشد. زنی که محب خداست و می خواهد محبت و نظر خدا را به خودش جلب کند هم باید ببیند خدا زن را چطور می پسندد. خدا زن را پوشیده دوست دارد. این حقیقت در قرآن آمده است . راه جلب نظر الهی برای زن رعایت حجاب، سادگی و متانت است.
از جمله آثار و دلایل فردی حجاب بر اساس آیات قرآن، فلاح و رستگاری، دستیابی به اجر عظیم، رحمت، علم و حکمت، مغفرت، توبه، عفاف، طهارت قلب، تزکیه، تقوا و اطاعت از خداست. به عنوان نمونه در آیه۳۱ سوره نور خداوند پس از دعوت مؤمنان به رعایت مسائل تقوایی و حجاب گرفتن زنان از نامحرمان، در انتهای آیه میفرماید:
«تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون؛ همگى به سوى خدا توبه کنید امید که رستگار شوید».
یعنی در این آیه حجاب برای دستیابی به رستگاری است. و یا در آیه۵۳ احزاب خداوند میفرماید:
«وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ ذَٰلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ؛ و چون از زنان [پیامبر] چیزی خواستید از پشت پرده از آنان بخواهید؛ این برای دلهای شما و دلهای آنان پاکیزهتر است». در این آیه حجاب برای طهارت قلب مرد و زن مطرح است.
۹.حجاب شرط تعالی معنوی
در جامعه ای که حجاب وجود ندارد نه روح زن و نه روح مرد استعداد و شایستگی تجربه های معنوی و عرفانی را نخواهد داشت. اگر بخواهیم همه به کمالات معنوی و عرفانی برسند باید از این آلودگی ها محفوظ باشیم. در تمام ادیان الهی بر پوشیده بودن زن، خصوصا در حالت عبادت تاکید شده است. در نقاشی های معابد و کلیساهای تمام دنیا، زنان قدیس همه مذاهب حجابی کامل دارند، لباس راهبه های مسیحی یکی از نمونه های حجاب تمام عیاراست. این نشان می دهد که از نظر تمام ادیان، تعالی معنوی زن مستلزم حجاب و پوشیدگی اوست. زن با پوشاندن سر و پیکر خود در حجاب، دل و جان خودش را از حجاب های باطنی رها می کند.
کارکردهای اجتماعی حجاب
۱.حجاب عامل استحکام خانواده
حجاب از دو راه باعث استحکام خانواده است. اولین تاثیر حجاب در استحکام روابط خانوادگی در مرحله انتخاب همسر است. حجاب باعث می شود که در حین انتخاب، زیبایی های ظاهری زن در چشم مرد به تنهایی جلوه نکند و مبنای انتخاب، از زیبایی صرفا ظاهری به ملاک های دیگری تغییر کند. ارزشمندی زیبایی زن باعث می شود که مرد در حین انتخاب به مسائل دیگر چندان توجهی نشان ندهد و برای تصاحب زیبایی او عجله کرده و حساب شده عمل نکند. انتخابی که تنها از روی احساس باشد و صرفا زیبایی زن را ملاک قرار دهد از عمق زیادی برخوردار نیست. چون زیبایی های زن هرچقدر برای مرد جذاب باشد با گذشت زمان تکراری و عادی می شود و اگر با یک اتفاق، زن زیبایی خود را از دست دهد و یا مرد، زنی زیباتر از همسر خودش پیدا کند، به طرف او کشیده می شود. حجاب مانع از این انتخاب سطحی و بچگانه می شود و باعث می شود مرد ملاک های دیگری را در زن جستجو کند و آنها را مبنای تشکیل زندگی قرار دهد.در چنین انتخابی است که مبنای زن و شوهری و محبت بین آنها بر پیوندهای استواری بنا می شود و از بین رفتن زیبایی زن چندان خللی در این ارتباط ایجاد نمی کند.
مردی که در بیرون از خانه دائما در معرض جلوه های زنانی جز همسر خود است و با تحریکاتی گوناگون مواجه می شود، کم کم از همسر خود دلسرد می شود. در نتیجه، محیط خانواده انسجام خود را ازدست می دهد و سست می شود. پس حجاب به سود خود زن هم هست. تازه زنی که بیرون خانه خودنمایی می کند، چه بسا شوهر داشته باشد.
۲.حجاب باعث بقای انگیزه ازدواج
حجاب باعث حقظ انگیزه ازدواج و تن دادن مرد به مسئولیت ها و دشواری های تشکیل و اداره خانواده است. یکی از مشکلات امروز جامعه این است که مردها تن به ازدواج نمی دهند. چون از طرفی تامین هزینه اداره زندگی و مسئولیت های دشوار اداره خانواده، کاری سنگین است و از طرف دیگر وقتی خانم ها به آسانی خود را در دسترس قرار می دهند، دلیلی برای تن دادن مردان به مسئولیت های سخت و دشوار اداره ی خانواده نمی ماند. اگر بخواهیم انگیزه تشکیل خانواده باقی بماند، باید راه کامیابی های غیر اخلاقی در جامعه بسته باشد. دخترهایی که بزک می کنند نمی دانند چه بلایی سر خودشان می آورند و چگونه شانس ازدواج موفق را از خودشان می گیرند.
برگرفته از کتاب “به دخترم”
این مطلب درباره فلسفه حجاب و کارکردهای فردی و اجتماعی حجاب بود. از سایر مطالب سایت بازدید فرمایید.
9 پاسخ
ممنونم
واقعا مطالب جالب و آموزنده ای بود
حجاب بهترین امنیت زن هست نمیدونم چرا مردم با ناآگاهی حجاب رو به اجبار میزنند بدون اینکه کمی تحقیق و درک در این باره داشته باشند
واقعا حجاب قشنگع
مطالب مفیدی بود برای ارائه بین دانش آموزان
ازآن استفاده خواهم کرد
انشاءالله
مطالب بسیارعالی وجامع بود.ممنون ازشما
اجرکم عند الله
ممنون
واقعا مطالب جالب و آموزنده ای بود
وای حالم بد شد عجب دوربین مخفی بود آفرین به فکر کسی که این ایده رو داشته ..
چرا حالت بد شد