بدون توقف حجاب ۱۰ ؛ در دهمین قسمت از برنامه بدون توقف با موضوع حجاب ، به مسائل زیر پرداخته شد: حجاب آقایان ، اجبار حجاب برای غیرمسلمانان، وظیفه آقایان در قبال حجاب، ارتباط حجاب و ناامنی برای زنان در جامعه، شبهه لااکراه فی الدین، ارتباط فسادهای اقتصادی با بی حجابی و … .

برای مطالعه متن پیاده شده قسمت های قبلی برنامه به لینک زیر مراجعه نمایید.

بدون توقف حجاب

 

مجری: تصمیم گرفته بودیم این چند برنامه آخر رو که به موضوع حجاب و عفاف و در واقع پوشش اختصاص دادیم، بپردازیم به سوالات و اشکالاتی که شما [بینندگان] برای ما فرستاده بودین. خیلی تشکر میکنم از دوستانی که در بحث شرکت میکنن و از آقای دکتر که وقتشون رو به ما اختصاص دادند.

حجاب آقایان

مجری: آقای دکتر یکی از بحثهایی که در واقع بینندگان برنامه مطرح کردند_من پیامهای خود دوستان رو میخوام بخونم_این هست که ما بحث حجاب آقایان رو خیلی کوتاه و گذرا بهش اشاره کردیم در برنامه های قبلی ولی خب گویا خیلی کامل نبوده این بحث. خیلی ها مطرح میکنند که در این سالهای اخیر بحث حجاب آقایان هم خیلی حاشیه ساز شده و به بی حجابی عملا تبدیل شده و هیچ مرز و شاخصه مشخصی برای حجاب آقایان عملاً وجود نداره. اگه ممکنه درباره بحث حجاب آقایان کمی مطرح کنیم خیلی ها میگن شما لزوما در بحث حجاب خیلی تاکید کردید روی حجاب خانمها! همه ی فشارها عملاً روی خانمهاست در بحث حجاب و هیچی درباره حجاب آقایان نمیگید.

دکترغلامی: بسم الله ..تسلیت عرض میکنم ایام رو … در مورد حجاب آقایان به اختصاری بحث شد همونطور که شما می فرمائید. یک قدم برم عقب: آیا حیا، عفاف و حجاب با همان نظمی که گفتیم[اختصاص به خانم دارد؟]

حیا اون ملکه ای بود که انسان بواسطه ی اون مرتکب رفتاری نمیشد که مورد مذمت قرار بگیره؛ بعد عفاف که تشکیل میشد از نگاه کردن و راه رفتن و آرایش کردن و حرف زدن و پوشش و بعد حجاب به معنای پوشش خاص که اختصاص به خانمها داره. در مورد حیا خانم و آقا نداریم دین میفرماید “لا دین لمن لا حیاء له” هر کی حیا نداشته باشد دین ندارد میخواد زن باشد یا مرد. در بحث عفاف درسته برخی نکاتی که اومده  اختصاصاً درباره خانمها صدق میکنه مثل آرایش کردن یا راه رفتن اما در آنچه که مربوط به حجاب هست اختصاصی به جنس خاصی نداره. حجاب عرض کردم دو تا بعد داره یک بعدش حد حجابِ و یک بُعدش عدم ایجاد مفسده است. یعنی اگر میگیم حد حجاب خانمها اینکه گردی صورتش و دستهاش از مچ باز باشه، میگیم این حد حجابه نکته ی دومش اینکه مفسده ایجاد نکنه یعنی یک کسی ممکنه این مقدار از بدنش دیده بشه ولی بقیه ی بدن رو طوری بپوشونه که مفسده ایجاد کنه عین این در مورد آقایان هم هست. در مورد آقایان اینکه یک حد شرعی حجاب داریم و یک عدم مفسده داریم. که حد حجاب شرعی آقایون اینکه عذرمیخوام که میگم،

حد شرعی و عدم مفسده در حجاب آقایان

حد شرعی حجاب آقایان اینکه یک مایو بپوشند می توانند باهاش نماز بخونند، بله این حجاب شرعی هست اما این شرط دوم که عدم مفسده است رو نداره و لذا نمیتونه این حجابشون باشه. یک مثال بزنم؛ فرض بفرمایید در شبیه شدن زن و مرد به همدیگر ما در اسلام داریم که شبیه شدن دوجنس به همدیگر چیه ؟ حرام! در پوشیدن آرایش کردن لذا چه نحوه پوشش چه در نحوه برخی آرایش هایی که درمورد برخی از آقایون می دونید که غالباً غافلند نمیدونند دارند چه کار می کنند اینها مصداق حرام شرعیه حالا اینکه این گفته نشده به معنای نبودنش نیست و لذا اگر نهادی وظیفه نظارت دارد در این موضوع تفاوتی بین خانم و آقایان وجود ندارد.

 

مجری: آقای دکتر حالا یک سئوال دیگه ای که شاید از این بحث کمی دورباشد می کنند این هستش که توی منابع دینی حجابی که آمده بحث اینکه ویژه زنان پیامبر (ص) و خانم های مؤمن هستش کسان دیگری که در جامعه هستند و در واقع جزو مسلمانها محسوب نمی شوند اونها چرا حجاب رو رعایت کنند حالا یک اشاراتی قبلاً شده بود ولی ظاهراً بحث خوب جانیفتاده و حالا یک بحثی که در کنار این مطرح میشه و به بحث حجاب آقایان هم ممکنه مرتبط باشد این و میگن که حالا عددی هم گفته شده و نمی دونم مبنای علمیش به چه صورت هست. خیلی از دوستان برای برنامه فرستادن گفتن ۶۰ درصد بی حجابی تقصیر آقایون هست بخاطر اینکه اگر آقایون نگاهشون رو عوض کنند نوع نگاهشون رو عوض کنند نسبت به خانم ها اصلاً مسئله حجاب کلاً منتفی میشه و خیلی از بی حجابی ها یا تقصیر آقایون هست بخشی اش هم تقصیر فضای عمومی جامعه است، تأثیر ماهواره یا فضای رسانه ای است که در واقع این رو ترویج می کند و مسئله حجاب رو نباید لزوماً محدود کرد به این که خانمها باید کاری کنند شاید افراد دیگری باید کاری کنند تا این موضوع برطرف شود .

مهمانان برنامه: دقیقاً منم این رو از چند تا آقایان که بهم پیام داده بودند گفتند که ما تاکید داریم که خانممان توی ایران حجاب داشته باشد ولی در خارج از کشور این نگرانی رو نداریم و اجازه می دهیم که همسرمون آزادتر باشد و خیالمون راحتتره !

مهمانان برنامه: حتی یک مرحله پایین تر من هم یک موردی رو داشتم که می گفت ما تو شهرستان خودمون که یک شهرستان کوچکی است حجاب داریم ولی وقتی میایم تهران دیگه راحتیم و هر مدلی که دوست داریم می پوشیم .

حجاب برای مسلمانان یا اهل کتاب

دکترغلامی: دو سه تا مطلب؛ یکی اینکه حجاب که برای زنهای پیامبر بوده آیه اش رو یکبار فکر کنم اشاره کردم که در مورد همسران پیامبر (ص) احکام خاصی داریم. فقط هم حجاب نیست مثلاً اونها بعد از پیامبر (ص) حق ازدواج ندارند. یا قرآن میگه «وقرن فی بیوتکم » شما باید توی خانه ها تون بمونید در حالی که در باره بقیه زنهای مسلمان اینو نگفته.

کلمه حجاب درمورد همسران پیغمبر به معنای پرده اومده و حاجب نه حاجب بمعنای پرده دار! [حاجب] یعنی یک فاصله ای بین اونها و سایرین که از جنس پرده است. یعنی کسی اگر از اینها چیزی می خواست فاذا سألتموهن متاع فسئلوهن من ورائ حجاب، جنس میخوای باید از پشت پرده بگیری یعنی حق دیدار حضوری نداری! اما این حکام فقط برای همسران پیامبر است در مورد سایر زنان مسلمان نیست. حجاب در مورد زنان مؤمن است.

اما سوالی که مطرحه اینه که ما در مورد غیر مسلمانها در جامعه اسلامی حجابی که وضع می کنیم از چه سنخی است ؟ یک وقت بحث مبنایی می خواهیم بکنیم، میخواهیم بگیم زنهای غیر مسلمان حاضر در جامعه اسلامی طبیعتاً اهل کتابند چون زنهایی که در جامعه اسلامی می توانند باشند و تحت حمایت حکومت اسلامی قرار می گیرند اهل کتابند! اهل کتاب چه مسیحی باشند، چه یهودی چه صابعی چه زرتشتی، در ادیان خودشان حجاب وجود دارد پس حکومت اسلامی یک چیزی که اونها درموردش آشنا نیستند رو اعمال نکرده ! این یک.

التزام به قانون فرانسه توسط امام خمینی (ره)

دو، الان بحث  ما بحث مبنایی نیست، بحث قانونی است! عرض کردم هر کشوری یا مرز جغرافیایی قوانینی دارد که این قوانین درون اون محدوده جغرافیایی لازم الاتباع است و این ربطی به ادیان ندارد. یعنی یک کسی که در یک کشور قرار می گیرد قوانین آن کشور را باید رعایت کند. مثلاً حضرت امام خمینی (ره) سال ۵۷ که پاریس بودند _گویا این حالا جزئیات حکایت خاطرم نیست_ یکی از این اطرافیان امام میاد و میگه که مثلاً جسارتاً یک گوسفندی قربانی کردیم و یک مقدار گوشت تازه با یک حالتی مثلاً مخفیانه امام میگن چرا اینجوری میگی مثلاَ. میگه آخه ذبح کردن گوسفند تو فرانسه در خانه ممنوع است امام می فرمایند من از این گوشت نمی خورم. میگن اقا برای چی نمیخوری گوشت تازه است میخوایم آبگوشت درست کنیم و … میفرمایند قانون این کشور اینه که تو خونه نباید ذبح بشود برای چی ذبح  کردین؟ حالا ممکنه کسی بگه حالا ولش کن قانون کشور کفره! ولی امام میخواهند که قانون کشور را رعایت کنیم. لذا الان در مورد غیر مسلمان ها بحثه ما مبنای ضدیت و غیریت که عرض کردم نداریم، اینها اتباع این کشورند و باید ملزم به قانون باشند.

وظیفه آقایان در موضوع حجاب

ولی نکته سومی که در فرمایشتون بود خیلی نیاز به تفصیل دارد که چقدر از بد پوششی برعهدده آقایان است؟! اولاً آقایان ناظر به خودشون وظایفی دارند، این وظایف برخی در قبال خانم هاست. از جمله اینکه قرآن به آقایان می فرماید شما آقایان مؤمن یغضوا من ابصارهم از نگاهتون بکاهید به نامحرم زل نزنید، اگر که این زل نزدن به نامحرم جا افتاد عملاً برای زنها احساس امنیت بوجود می آید یک. دوم اینکه اگر کسی به دنبال جلب توجه است یعنی خود آرایی برای جلب توجه [با دیده نشدن توسط آقایان] احساس می کند که به هدفش نرسیده و نمیرسه. سوم؛ اگر نگاه پاک شد خیلی از مطالبات کاذبی که برای انسان از نگاه ایجاد می شود اینها جلوش گرفته خواهد شد.

ببینید اینکه حضرت می فرمایند نگاه به نامحرم سهمٌ من سهام الشیطان این یک تیری از تیرهای شیطان است، دلیلش چیه؟ یعنی مثلاً اهل بیت به انسانها بدبین بودند؟ احساس می کردند اینها یک سری موجودات هوسرانی هستند؟ نه! اونها ما رو بهتر از خودمون می شناختن می دانستند که انسان سالم نسبت به جنس مخالف چه [احساسی] داره؟ کشش داره. لذا گفتند با نگاه کردن ذهن خودتون رو مشغول نکنید که به تبعات بعدش دچار نشید.

نیازی که جواب داده نمیشود

اقایان وظیفه دارند اما اگر بخواهیم در مورد این بحث کنیم که بهش اشاره شد که ریشه چشم چرانی چیه؟ یعنی مثالی که فرمودین یک جایی که ما این کار رو نمی کنیم یا برعکس بزرگوار فرمودن اینجا میگیم حجاب داشته باش  [در مقایسه با ] خارج از کشور، اینکه ریشه این مقدار از حرص نسبت به جنس مخالف از کجا نشأت  میگیره ؟ این بحثش خیلی مفصله! یک دلیلش عدم پاسخگویی به موقع به نیاز و فوران کردنشه ! یعنی انسان نیاز به یک پاسخی داره این پاسخ داده نمیشه. عرضم به این معنا نیست که اگر کسی متأهل هست نه دیگه چشم چرانی نخواهد داشت! نه، آدم هوسران اگر ۵۰ تا همسرهم داشته باشد باز هم ممکنه چشمش دنبال دیگران باشد، اما اگر این نیاز به موقع پاسخ داده شود خیلی از مسائل زمینه اش از بین خواهد رفت. اگر چه که بخواهم به این سئوال جواب بدهم که چرا ما در ایران چشم چرانی داریم باید به نکات متعددی اشاره کنم اما یکی از مهمترین هاش که حالا قابل جزئی تر کردن هم هست اینکه نیازهای ما به موقع جواب داده نمیشه وقتی نیاز جواب داده نشد، انسان دنبال پاسخ می گردد پاسخ در خانواده پیدا نشد در قالب ازدواج پیدا نشد در خیابان بالاخره جوابش روسعی می کند بگیره

در کشورهای دیگر مردها به زن ها نگاه نمیکنند!

مجری: در همین راستا آقای دکتر یک پیام دیگری که فرستادند اینکه حالا ما که خیلی می گوییم که حجاب داشته باشید تا در واقع آقایان هم نگاه نکنند پیام دادند که الان در کشورهای اروپایی حجاب نیست خیلی پوشش راحتی دارند و پوشش کمتری نسبت به کشور ما دارند ولی واقعاً بحث چشم چرانی اینقدر نیست اینقدر به چشم نمیاد و در واقع اهمیت ندارد برای آنها.

مهمانان برنامه: احساس امنیت هم خیلی بالاتره

مجری: و نگاه هم نمیکنند آقایان.

دکترغلامی: ببینید اولاً اینکه می فرمائید نگاه نمی­کنند متعدد کلیپ­هایی ساخته شده که یک خانم یک مسیر رو با پوشش و حجاب طی می­کند یکبار بدون حجاب. اینکه اونجا کسی نگاه نمیکنه ساختار اینه که اگر امنیت به همین معنا تام و تمام کسی به کسی کاری نداره پس این آمار تعرض و تجاوزی که توسط خود اونها ارائه می شه مال کجاست؟ مثلاً مال کشورهای دیگری است؟

مهمانان برنامه: یک احساس کلی است! من یک تجربه ای داشتم یکبار مجبور بودم یک سفری تنهایی برم ساعت مثلاً یک و نیم نصف شب بود داشتم توی خیابانی می رفتم با پوشش خودم بودم دیگه یعنی حجاب داشتم بعد داشتم از خیابون رد می شدم یک لحظه من احساس کردم اگر من الان تو ایران بودم ساعت ۱.۵ شب  احساس امنیت میکردم به این راحتی اینجا راه برم؟ ولی الان که یک حداقلی رو رعایت کردم توی پوشش انتخاب خودم رو دارم و خانم های دیگری رو هم می دیدم که این پوشش رو نداشتند خیلی راحت با یک آرامشی داشتند تردد می کردند و احساس امنیت می کردم ببینید بحث…

این مطلب را هم ببینید:   برنامه بدون توقف با موضوع حجاب (قسمت سوم)

دکترغلامی: همه جای غرب اینطوریه؟ چند تا ایالت در آمریکا براتون مثال بزنم. شما مثلاً میرید یک دانشجو برای دوره مطالعاتی (دارم خاطره عرض می کنم) میگن ۷بعد از ظهر به بعد دارید می رید اطلاع بدید به کلانتری محل! اینجور ببینید الان آلمان مثلاً من به شما عرض می کنم…

مهمانان برنامه: اونها استثناء هستند دیگه .

دکترغلامی: کجا؟ من میگم چند تا ایالت آمریکا! چند تا ایالت آمریکا استثنائه؟ شما میرید آلمان. شما گفتید من میخوام مونیخ باشم به شما میگن کدوم خیابون؟ و چه ساعتی میخواهید تردد کنید؟ اگر این شکلیه و شما می فرمایید امنیته! دلیل جرم انگاری نگاه “زل زدن” در غرب چیه؟ الان در چند تا کشور اروپایی اگر کسی به دیگری طوری زل بزند که او احساس نا امنی جنسی کند مجرم است با توجه به فرمایش شما اصلاً همچین قانونی نباید وضع شود!

مهمانان برنامه: ببینید آقای دکتر من حرف شما را قبول دارم که هرجایی ممکنه تفاوت داشته باشد.

دکترغلامی: نه نه بحث من تفاوت نیست این یک مورد و بحث عام هست.

مهمانان برنامه: یک بحث عام ولی همون بحث عام غلبه اش توی جمهوری اسلامی چقدره؟ تو همین شهری که تهرانه چقدره؟ تو شهرهای دیگه چقدره؟

دهه ۶۰ که حجاب بیشتر بود، امنیت هم بیشتر بود

دکترغلامی: آهان این قسمت دوم عرضم بود که نگفتم. قسمت دوم اینه با یک مسئله مواجهید تحت این عنوان که ما در جمهوری اسلامی نا امنی داریم من از شما سئوال می کنم الان حجاب جدی تره یا سال ۶۰ ؟ سال ۶۰. سال ۶۰ بیشتر امنیت بود یا الان ؟ سال ۶۰ خیل واضحه دیگه حالا می تونید بگید بله! اشکالی نداره، سال ۶۰ حجاب بیشتر بود امنیت هم بیشتر. الان حجاب کمتره امنیت هم کمتر. من براتون مثال زدم از همین کشور نیاز نبود خارج از کشور. مثلاً ما اون موقع مشهد بودیم ساعت فرض بفرمایید ۱-۲ شب منزل نزدیک حرم بود یک ربع ۲۰دقیقه دقیقه پیاده را می افتادیم بریم حرم ساعت ۲ شب ۳ شب خانم ها تنها توی خیابونهایی که اصلاً به اندازه الان هم روشنایی نداشت، می اومدن می رفتند کسی به کسی کاری نداشت. هر چقدر اومدیم جلوتر هر چی حجاب توسط خود ما کمتر شد نا امنی بیشتر شد.

مهمانان برنامه: مصداقش در کشورهای خارجی اینه برعکس کاملاً!

دکترغلامی: اونجا هر چی بی حجابی بیشترشد، تعرض کمتر شد؟

مهمانان برنامه: نه! یک احساس امنیتی ایجاد شد که الان با اینکه بی حجابی وجود دارد ولی احساس امنیت وجود دارد.

پروژه شدن حجاب از اواسط قرن ۲۰ و افزایش ناامنی

دکترغلامی: اجازه بفرمائید از ۱۹۲۰ به بعد رو بخونید، ببینید در ۱۸۵۰ در هر کدام از کشورهای اروپایی تعرض به خانم ها بیشتر بود یا در ۱۹۵۰؟ چون در ۱۸۵۰ حجاب هنوز تحت تأثیر حجاب سابق اروپائی است. در غرب تا موقعی که پوشش به این حالت نیمه دوم قرن بیستم نیفتاده بود آمار تعرض به خانم ها کمتر بود.

مهمانان برنامه: شما وقتی می خواهید در مورد حجاب تو ایران حرف بزنید می گید یک پکیج کامل با علل متعدد که این بی حجابیه یک معلول. ولی الان که می خواهید در مورد غرب حرف بزنید دقیقاً می گید که علت تعرض در اونجا مثلاً فلان بی حجابی هرچه بیشتر شد… معلومه صد سال پیش مدرنیته یک فرهنگ رو هنوز حاکم نکرده بود و حالا اومده این هویت اجتماعی زن تغییر کرده تعریفش از زن تعریفش از روابط جنسی و همه اینها تغییر کرده خب.

دکترغلامی: تغییرات مدرنیته مال چه زمانی هست؟ ۱۸۹۰، ۱۸۹۰ غرب در دوره مدرنیته بود یا نبود؟

مهمانان برنامه: بود ولی…

دکترغلامی: اگر بود ۱۸۹۰ پوشش شان با ۱۹۵۰ زمین تا آسمان متفاوته. شما اینجوری بگید، بگید آیا تنها عامل اونه! من میگم نه ولی می گم ببین اینکه غرب اواسط نه اوائل قرن ۲۰ وقتی پوشش از یک پروسه معمولی تبدیل به یک پروژه شد یک مرتبه آمار تعرض بسیار زیاد شد. تنها عامل این نیست اما عامل اساسی اینه چون الان در غرب از ۱۵ قرن قبل از تولد عیسی مسیح (ع) تا اوائل قرن۱۹ شیب بد پوششی بسیار بسیارکم، بسیار بسیار کمه. با اطلاع عرض می کنم چون یک نکاتی نوشتم در این مورد اما وقتی در نیمه اول یعنی سال۱۹۲۰، ۱۹۳۰به بعد آروم آروم در غرب حجاب تبدیل به پروژه شد و منافعی برای پوشش متفاوت در غرب طرح شد آمار تعرض خیلی زیاد شد.

در کشور ما عوامل متعددی بر ناامنی اثر دارند اما بین کم شدن حجاب و کم شدن امنیت در این ۴۰ سال یک رابطه کاملاً مستقیم وجود دارد. دلیلش هم اینه وقتی یک کسی  اون جنسیت و زن بودن خودش رو جلوی انسانیتش گذاشت و تظاهر کرد، با کی مواجه می شود؟ با مردان متعدد! آیا برای تک تک این مردان می شود توضیح داد که این خانم اگر با این پوشش اومده بیرون هیچ قصدی نداره جز این که احساس کرده اینجوری زیبا تره، میشه برای اونها توضیح داد؟ ما یک بحثی داریم تحت عنوان جرم شناسی یعنی بررسی علل پدیده مجرمانه. وقتی می رسید به یک جرم زود نگید این جرم اینم مجازات فکر کنید چرا این جرم شد؟ حالا نفر اول ممکنه با نفر دوم متفاوت باشد !

توی جرائم جنسی چقدر ما باید کار آماری بکنیم؟ متجاوزین که اینها اکثریت قریب به اتفاق، یکی از مهمترین عوامل که به تعرض دست زدند را وضعیت طرف مقابل می دانند. میگه آقا بعضی وقتها این جسارت رو به خودشون میدن و این بی احترامی رو هم می کنند، مگه منظورش غیر از این بوده؟ حالا اون داره حرف غلط می زنه ها ولی تصورش اینه. من نگفتم فقط اینه اما در این ۴۰ سال در آماری که ما در ایران داریم بین از دست دادن پوشش و از دست دادن امنیت در مورد خانم ها در این حوزه رابطه مستقیم وجود دارد اگر چه تک عامل نیست .

مهمانان برنامه: همبستگی علت و معلول نیست؟

دکترغلامی: آره می توانیم علت مُعدَه بگیم اما علت مُعده ای که خیلی موثره طوریکه ۷۰ درصد اثر داره، تأخیر در ازدواج نمیدونم چیزهای دیگه هم می تواند در کنارش قرار بگیرد! اما یک رابطه مستقیم نمی تونیم بگیم داره.

هر وقت هجمه به مبانی دینی ما بیشتر شد اسلام بیشتر درخشید

مهمانان برنامه: استاد ما نمی خواهیم حالا طبق فرمایشاتتون نمی خوایم و مد نظر مون نیست که این قبح بد حجابی رو یا اون کاری که خانم مسیح علینژاد انجام دادن یا میخوان انجام بدن [رو انجام بدیم] اما خب به نظرم هم چنین مباحثی باید در کرسی های آزاد اندیشی گفته بشه و اونها بدونن که جمهوری اسلامی هم می تواند یعنی اراده این را دارد که همچنین مباحثی رو آزادانه بیان کند.

دکترغلامی: کی کرسی آزاد اندیشی مطرح شد؟ یادتونه؟

مهمانان برنامه: سال ۸۷.

دکترغلامی: سال ۸۷ ؟ گزینه دیگری ندارید؟

مهمانان برنامه: نه قبلش هم بود

دکترغلامی: سال ۸۰ آقا این رو مطرح کردند. اینقدر تکرار کردند کسی گوش نکرد، دو سه سال پیش توی جمع دانشجو ها گفتند آقا این موضوع را صد بار با کم و زیادش تکرار کردم . سال ۸۰ ؟ من عرض کردم آقا سال ۸۰ گفتند. سال ۵۸ در این جمهوری اسلامی در همین رسانه آقای کیانوری و شهید بهشتی و آیت اله مصباح مناظره می کردند. خب! یک جمله ای از شهید مطهری بگم عرضم طولانی نشه سئوال بعدی رو بپرسید. شهید مطهری یک نکته ای دارند یک استادی در دانشگاه تهران بوده مارکسیست بوده ایشون می کن آقا شما بیاید من کرسی می گیرم شما مارکسیست بگید اما آیات قرآن نگید خود مارکسیست رو درس بدید. حتی یک جایی من شنیدم گفتن حق الزحمه او را حاضرم از سهم امام بدهم ! و بعد شهید مطهری می گن هر وقت حمله و هجمه به مبانی دینی ما بیشتر شد اسلام بیشتر درخشید چون اون چیزی که حق هست از اینکه بهش حمله بشه و از خودش دفاع کند ترسی ندارد و اتفاقاً می دونید که بعد از ۱۱ سپتامبر و اون بساطی که بوش پسر راه انداخت و حمله به مساجد مسلمانان، بعد از مدتی که این فرو کش کرد، پر فروش تر ین کتاب در آمریکا شد قرآن! یعنی ما از این ضرر نمی کنیم از اینکه نگران بشیم چی می خواد بشه؟ عرض کردم تأکید می کنم هدف این نیست که الان من اینو بگم بعد شما بگید من قانع شدم بعد یک صلوات ختم کنید نه! منظور اینه این حرف گفته بشه خواه پند گیر و خواه ملال!

مهمانان برنامه: ببخشید من یک سئوال از حضورتون بپرسم شما فرمودید که بد حجابی رابطه مستقیم داره با اون عدم آرامش و اطمینانی که در جامعه هست می خوام بدونم اون اجبار رابطه مستقیم داره با بد حجابی ؟

دکترغلامی: بله.

مهمانان برنامه: یعنی ما اون اجبار رو داریم بعد بد حجابی و عدم اطمینان.

دکترغلامی: من مثال زدم قبلاً؛ این شربت هایی که روی میزه، خب الان بگم این شربتها، شربت های اجباریه کدومتون دوست دارید بخورید؟ هیچ کدوم. دیگه بگن شربت هم اجباریه شما نمی خورید با اینکه دوست دارید بخورید تشنه ایم دیگه یعنی چی شربت اجباری!

مهمانان برنامه: آخه شربت خوبه!

شناخت، حلقه مفقوده حجاب

دکترغلامی: نه اجبارش رو عرض کردم! انسان چون مختار آفریده شده از اینکه بگن این اجبار شده بدش میاد چرا بدش میاد؟ چون احساس میکنه عقل او را به تعطیلی می کشاند. شما می گید چرا شربت اجباریه؟ می گم چون اجباریه. می گید نه چون اجباریه که جواب نیست چرا اجباریه؟ من توضیح می دم چون شما تشنه می شوید بحث رو که میکنید بدنتون سوخت و ساز داره و از این چیزها… بعد آدم قندش میاد پایین شربت رو که می خورید جبران میشه حالا اگه درست گفته باشم به جهت فنی اش! می گید بسیار خوب می خورم.

ما می گیم حجاب قانون است چون حجاب نمیتونه اجباری باشه.[حجاب] عقیده است عقیده، قابل اجبار نیست، حجاب قانون است شما سئوال می کنید چرا قانونه؟ میگم چون قانونه میگید این جواب نیست. باید بگم قانون هست. یکسری آیات و روایات داریم یعنی یک سری دلایل نقلی داریم و یک سری دلایل عقلی داریم. الان حجابی که باید باعث آرامش می شد و الزامش هم باید در راستای تقویت آرامش می شد. وقتی حلقه شناختیش مفقود واقع شده، اثر عکس رو تولید می کند. اینجا شما به یک چیزی الزام قانونی می شید میگوئید برای چی؟ می گیم برای چی نداره، میگه خب اگه به من توضیح بدی شاید بپذیرم میگم نه. مثل کسانی که یک سئوال ازشون میپرسی میگه که شما تعبد داشته باش اول وقتی به آستانه دین می رسیم تعقل یا تعبده؟ ما دین را با عقل می پذیریم حالا اگه جائیش رو نفهمیدیم میگیم عقل ما به این نمیرسه حالا اینکه نماز صبح دو رکعت هست، ما عقلمون نمی رسه. چون دین را عقلانی یافتیم میگیم امام معصوم از خودش چیزی نمیگه. اگر در یک چیز الزامی، مبانی و دلایلش گفته نشد بطور طبیعی از موجودی بنام انسان باید منتظر واکنش باشید. این اتفاق تو حجاب هم افتاده.

مهمانان برنامه: ما بحثمون اینکه ما در اصل دین اجباری نداریم بعد میایم یک فرعیاتی رو به عنوان حجاب داریم اجبار میکنیم و این خودش دارد آسیب میزنه به اصل دین و اینو به عنوان یک توجیهی مثل قانون می گذاریم که حالا این قانونه و ما نتونستیم خوب این رو رواج بدهیم و به هر حال چیزی که ضربه خورده دین ماست! یعنی چیزی که نباید اتفاق بیفته.

شبهه ” لااکراه فی الدین “

دکترغلامی: سوال خوبی پرسیدید چونکه در بحثهایی که داشتیم، کسی [شبهه] ” لااکراه فی الدین” رو سوال نکرد. جالبه که اینو خیلی ها میگن که این آیه به این موضوع هیچ ارتباطی نداره. ” لااکراه فی الدین”  مستقیم به حجاب ربطی ندارد مثل روزه خواریه ممکنه من بگم من نه روزه رو قبول دارم و نه روزه میگیرم ولی وقتی میاد تو خیابون نمیتونم روزه خواری کنم.

مهمانان برنامه: خب این قانونیه که اینجا گذاشته شده است! و من میگم که اصل این قانون باید احترام گذاشته بشه به همه ادیان و همه عقاید خیلی ها قبل از اینکه وارد اسلام بشوند این را قبول ندارند یعنی من موافق این نیستم که اسلام رو قبول ندارند ولی خیلی ها حرفشون اینکه ما مادرزاد مسلمان بدنیا آمدیم و قبولش نداریم.

این مطلب را هم ببینید:   چگونه در ایران حجاب اجباری شد +فیلم و تصاویر مستند

دکترغلامی: اگر پذیرفتیم که کشور داشته باشیم محتاج قانونیم. یعنی وقتی آدمها دور هم جمع میشوند و یک دولت درست می کنند و یک مجموعه درست می کنند نیاز به قانون دارند که روابطشون تنظیم بشه! برای قانونگذاری راهکارش چیه؟ مراجعه به افراد. اگر مراجعه کردیم و اکثریت یک چیزی رو خواستند، اکثریت جمع، اونهایی که اقلیت اند می توانند به صرف اینکه اقلیت اند مخالفت کنند؟ آره؟ نه! این اقتضای زندگی اجتماعیه! مثالش چیه؟ فرض بفرمائید الان کسی تو این کشور باشد بگه آقا من فلان قانون رو قبول ندارم، می پذیرم ازش؟ حتی اگر دلیلی میاره دلیل بدکی نباشد ها! یعنی احساس می کنیم میگیم قانونه دیگه! وقتی چیزی قانون شد همه باید بهش ملزم باشند!

مهمانان برنامه: اگر اکثریت اون قانون رو قبول نداشته باشند چی؟

دکترغلامی: آهان. اکثریت جامعه! الان قانون اساسی ما میگه کشور ما اسلامیه و اصل ۴ قانون ما باید زمینه سازی کند برای اجرای احکام اسلامی. خب یکی از احکام اسلامی چیه؟ حجاب. خب. شما میگید اینکه حجاب یکی از احکم اسلامی است معنایش اینکه در حکومت اسلامی باید الزامی شده باشد. من میگم نه!  میتونه همونطوری که مجلس یک روزی قانون گذاشته نماینده های مجلس بگن ما اینو به همه پرسی میذاریم یا قانونی میذاریم که حجاب این شکلی بشه.

مهمانان برنامه: آقا زنها تمدن سازند و هنوز بعد از ۴۰ سال حالا منظورم فقط جمهوری اسلامی نیست توی خیلی از جوامع شرقی هم ممکنه دچار این مشکل باشند که زنِ ما شده یک مسئله. دچار بحران هویت شده در تقابل بین سنت و مدرنیته، دچار یک بحران هویتی شده که این مسئله ما در تمدن سازی انقلاب اسلامی به عنوان یک مسئله نگاهش نکردیم یعنی نیومدیم تعریف دقیقی ازش بکنیم. خیلی از جاها میبیند پارادوکس داره! رفتاری که ما از زنمون توقع داریم، الگویی که صدا و سیما نشون میده و مثلا توی بیانات رهبری که نگاه میکنیم، می بینید همه اینها با همدیگه یک پارادوکس هایی دارد که با همدیگه جمع نمیشه!

دکترغلامی: عرض کنم که فرمودید زنها تمدن سازند در بحث های تمدنی اینقدری که من دورادور و محدود مطالعه داشتم این بحثه که تمدن اسلامی انسان می سازد یا انسان تمدن می سازد. اینکه زنها در تمدن نقش دارد، قطعا یه جاهایی نقش ایجابی یه جاهایی نقشهای سلبی بوده است. در انقلاب ما زنها جاشون کجا بود؟ امام فرمودند که اگر زنها بیش از مردها در این انقلاب نقش نداشتند- حالا نقل به مضمون عرض میکنم- کمتر نبوده که بیشتر بوده! خب اما لبّ فرمایشتون! ما برای زنها چیکار کردیم یعنی این موجودی که در انقلاب اسلامی تاثیر داشت و زمان جنگ یه جاهایی، یه جاهایی که نه قطعاً در جبهه از آقایان بیشتر بوده. این جمله رهبری هست که میگفتن فرض کنید یک شهیدی را می آوردند اگر مادرش میگفت ای بابا چرا بچه ­ی من شهید شد؟ چرا ما باید جوون بدهیم؟ چرا مسئولین کاری نمیکنند….؟ چقدر پشت جبهه شُل میشد؟ در حالی که مادری سه تا بچه­ اش شهید می شد، ناراحت میشد میگفتن شما ناراحتی بچه ­ات شهید شد؟ میگفت نه ناراحتم که پسر دیگه ­ای ندارم!

مهمانان برنامه: ما بحثمون اینکه ما در اصل دین اجباری نداریم بعد میایم یک فرعیاتی رو به عنوان حجاب اجبار می کنیم و این خودش دارد به اصل دین آسیب میزنه.

وقتی که پذیرفتید کدوم دانشگاه، دیگه در انتخاب کدوم قانون و کدوم الزام دست شما باز نیست!

دکترغلامی: نه! سوال خوبی پرسیدید در بحث هایی که پیش رفتیم کسی “لااکراه فی الدین” رو سؤال نکرد. اینو خیلی میگن و جالبه که این آیه به این موضوع هیچ ارتباطی نداره! آیه­ ی “لا اکراه فی الدین” معناش چیه؟ اول من یک مثال بگم بعد بیایم سراغ پاسخ­ها. الان شما کنکور دادید من به عنوان مسئول سازمان سنجش به شما میگیم که این سه تا دانشگاه هست؟ دانشگاه الف. این امکانات رو داره، این تکالیف رو داره این اجبارها، دانشگاه ب و دانشگاه ج…. شما الان در انتخاب دانشگاه چی؟ آزادید؟ میخواهید این،  میخواهید این، میخواهید این، میگید من دانشگاه الف رو می­پذیرم! میگم بسیار خب! وارد دانشگاه میشید. میگم خب این دانشگاه واحدهایش اینه، ساعتهاش اینه شما این الزامات رو باید رعایت کنید شما میگید ای بابا اصل دانشگاه اختیاری بود، قوانینش الزامیه؟ من میگم لا اکراهَ چی؟ در اصل پذیرش؟ می توانستید بگید هیچ دانشگاهی نمیرم من اصلاً میخوام همون دیپلم باشم، میخوام خودم مطالعه کنم. وقتی که پذیرفتید کدوم دانشگاه، دیگه در انتخاب کدوم قانون و کدوم الزام دست شما باز نیست!

معنای “لا اکراه فی الدین” چیه؟ دین ارائه میشه. ادامه­ ی آیه چیه؟ “قد تبیّن الرشد من الغیّ” راه درستی و رشد از راه غلط و گمراهی قابل تشخیص هست. یعنی دین که عقلانیه ارائه بشه افراد خواهند پذیرفت، در پذیرش دین اکراهی نیست اما اگر کسی دین را پذیرفت “لا اکراه فی الدین” آیه­ ی قرآنه دیگه، قرآن هم همش با همه! قرآن میگه” إنا هدیناه السبیل إما شاکرا و إما کفورا” ما راه رو نشون میدیم میخواهید شاکر باشید میخواهید کفور باشید، میخواهید دین را بپذیرید و شاکر باشید میخواهید کافر شوید و بروید جای دیگه. تموم شد! نخیر آیه­ ی بعد چیه؟ ” إنا أعتدنا للکافرین سلاسلا و أغلالاً و سعیراً ” ما دین را دادیم میخوای شاکر باش میخوای کفور باش. ولی اگر کفور شدی گفته ” و مَن یبتغ غیر الاسلام دیناً  فلن یُقبل منه”  اگر کسی غیر از اسلام دینی را انتخاب کند از او پذیرفته نیست. البته این اسلام، دین اسلام نیست­ ها! تسلیم یعنی به پیامبران الهی ایمان بیاورد الی آخر. پس لا اکراهَ در چی؟ لا اکراهَ در پذیرش اصل دین! وقتی دین را پذیرفتیم و واردش شدیم در مورد دستوراتش دیگه دست ما باز نیست. وارد قرآن شویم بگیم من اینو میخوام، اینو نمیخوام. قرآن میگه یک عده “أفتومنون ببعض الکتاب و تکفرون ببعض” ؟ میگید اینو میخوام اینو نمیخوام؟ مگه گزینش گریه؟ دین خدا یکپارچه است. پس “لا اکراه فی الدین” موضوعش چیه؟ اصل پذیرش دین! چون دین از سنخ عقیده است قابل اجبار نیست. ولی وقتی وارد دین شدید باید به آنچه در دین آمده است ملزم باشید. آنچه در دین آمده، بعضیهاش مثل نمازه! یعنی یک دستور فردی هست می توانید قلباً معتقد باشید یا نباشید. بخونید یا نخونید، یک سری­ هاش مثل حجاب هست، می­توانید قلباً بهش معتقد باشید یا نباشید، اما اگر اومدید در حریم عمومی نمیتونید بهش ملزم نباشید! پس “لا اکراه فی الدین” مستقیم به حجاب ربطی نداره مثل روزه خواریه! ممکنه من بگم نه من روزه رو قبول دارم و نه روزه میگیرم ولی وقتی میام تو خیابون نمیتونم روزه خواری کنم با اینکه قبول ندارم. خب این قانونی هست که اینجا گذاشته شده و من میگم که اصل در این قانون باید احترام گذاشته بشه به همه افراد و همه عقاید. تغییر بکند نمی­توانند حکم حجاب را عوض کنند یعنی مجلس نمیتونه بگه آقا من حکم حجاب را عوض میکنم. مثلا این مقدار دست اگر تا اینجا باز باشه (اشاره به آرنج) اشکالی نداره! نخیر! او می­تواند نظر بدهد که آیا این حکم اسلامی نیاز است جزء الزامات در جامعه باشد یا نه؟ اما من اینو عرض میکنم- چون قسمت آخر فرمایشتون رو یادداشت کردم یادم رفت عرض بکنم- اینکه میگید عده زیادی در جامعه مخالفت می­کنند، ما وقتی یک معلول می بینیم، خصوصا در مسائل انسانی اجتماعی خیلی خیلی دقیقتر از اینکه معلول رو به نزدیکترین علت نسبت بدهیم باید فکر کنیم یعنی خانم چرا شما پوشش رو رعایت نمیکنی؟ من با حجاب مخالفم! آقا الزام رو حذف کنید. در مسائلی که ابعاد روانشناختی و جامعه شناختی دارند اصلاً نمیشه اینطور صحبت کرد.

مجری: اتفاقاً یکی از سوالهایی که…

دکترغلامی: این یک جمله رو بگم بعد ادامه بدهید. اون اینکه این قانون الزامی بوده در یک دوره­ هایی برای همین مردم اما این واکنش رو نداشته پس اگر این قانون این واکنش را ناگزیر و ناگریز داشت همون موقعی هم که گذاشتند باید این واکنش رو می داشت اگر نداشته پس باید یک کم حساس بشیم. سایر عوامل موثر برای اینکه باعث شد یک نفر، این واکنش رو نشون بده، اونها چیه؟

مهمانان برنامه: مسائل اقتصادی!

دکترغلامی: مسائل اقتصادی هم هست من عرض کردم حجاب مسئله­ ی فرهنگی هست! یکی از بزرگواران گفت، گفتم آره این فرهنگیه اما ابعاد سیاسی-اجتماعی و اقتصادی پیدا کرده خودش و اثرات سیاسی اجتماعی هم داره بجا میذاره. این مسئله­ ی تا به این جزئیت تببین نشه! بگیم این آن عامل آنگاه آن، اونوقت من به شما میگم خب اگر اینطوره هر قانون دیگری هم در جامعه که مردم نسبت به اون گریز پیدا کردند. اونوقت همین نسخه هستش.

ریشه بدحجابی ، مسائل اقتصادی و اختلاس است!

مجری: یکی از سوالهایی که مطرح شده بود این بود که اصلا ریشه بدحجابی هیچ کدام از این بحث هایی که شما مطرح می کنید، نیست. ریشه در همه­ ی بحث هاتون نداره! ریشه­ ی اصلی بی حجابی در واقع این مفاسد اقتصادی این اختلاس هاست. مردم اونها رو نگاه می­کنند. که بی حجاب می­شوند. در تایید همین صحبت های اخیر شما یعنی بیشتر مشکل شون اینکه کسانی که مدعی حجاب قانونی ­اند و الزامی­ اش می­کنند، کسانی­ اند که خودشون به هیچ وجه قانون رو رعایت نمی­کنند و حقوق مردم رو رعایت نمی­کنند. بعد اونها در واقع دربار­ه ­ی حجاب قانونی صحبت می­کنن و اصلاً کلاً مشکل اونها هستند نه بحث اینکه مردم مشکلی با حجاب ندارند.

مهمانان برنامه: یک مثالی هم هست از اول انقلاب که یکی از علما تعریف می­کردند که ابتدای انقلاب ما یک جلسات روشنفکری داشتیم یعنی جلساتی داشتیم که همه­ ی اقشار بودند و چند تا از روشنفکران هم بودند. توی اون جلسه  تازه بحث حجاب و اینها داغ بود. اونجا یکی از خانم ها گفتند که اصلاً ما اعتقادی به حجاب نداریم اما اگر این انقلاب بتواند وضع مردم رو بهتر کند و به اون چیزی که میخواهند برساند ما حاضریم بخاطر این سیّد این روسری رو هم سرمون کنیم. یعنی نگاه کنید اونموقع که میگید چرا این واکنش رو نداشت در واقع مردم یک امیدی داشتند به اینکه قراره وضعیت بهتر شود حالا در ازای وضعیتی که بهتر می­شود به یک سری چیزها هم تن می­دهند ولی الان احساس می­کنن اون آزادیه گرفته شده در عین اینکه فضاسازی هم داره براشون میشه دیگه که ببینید عکس های قبل از این قانون رو نشون می­دهند و زنهای شهرهای ایران و مثلاً دانشگاهها و در واقع ببینید چقدر همه چی گل و بلبل بود، هیچ کدوم از این فسادها هم در واقع وجود نداشت.

مهمانان برنامه:نه اصلا شرایط اون موقع خیلی با الان فرق می­کند و اصلاً قابل مقایسه نیست اون موقع نه ماهواره ­ای بود نه شبکه­ های اجتماعی بود.

مهمانان برنامه: شبکه ­ی اجتماعی یا ماهواره نیازی نداشت اون موقع آخه! خود تلویزیون که وجود داشت ماهواره بود دیگه یا سینمایی که وجود داشت!

مهمانان برنامه: حالا اتفاقاً به نظر من گروه کمی از افرادند که اینگونه با حجاب برخورد می­کنند. اتفاقاً بنظر من اکثریت، اکثریت جامعه، اکثریت اون گروهی که مسئله دارند با حجاب اجباری، با اصل این موضوع اشکال دارند نه اینکه چون وضعیت اقتصادی بهمانه!

دکترغلامی: اصل موضوع حجاب یا اصلِ موضوعِ اجبار؟

مهمانان برنامه: با اصلِ حجاب

مهمانان برنامه: حالا این نتیجه روانیه….

دکترغلامی: خود حجاب یا اجبار حجاب؟!

مهمانان برنامه: اجبار حجاب. خب!

مهمانان برنامه: یعنی من اصلاً فکر می­کنم که وقتی همون چیزی که شما فرمودین وقتی حجاب به عنوان یک قانون مطرح می­شود و یک رفتار اجتماعی، مسئله ­ای که پیش میاد اینکه وقتی من از چیزهای دیگه ناراضیم تنها راه ­دَر ­رویی که برای این نافرمانی پیدا می­کنم همینه، همین چیزی که گفتم شاید یک عده همینجوری زورشون میرسه که اعتراض کنند و شاید بگم یه جورایی من خودم بهشون حق میدم تو یه جاهایی و درکشون میکنم.

دکترغلامی: عرض کنم که از این سوال شما استفاه میکنم و نکته­ ای رو میگم تا این سوال رو جدی تر بهش بپردازم. ۳-۴ بار فکر کنم تو این برنامه توضیح دادم که بعضیا به خودشون میگن اینها هم سرخوش هستند تو این وضعیت اقتصادی و ربا و سکه و پول و ارز و …

این مطلب را هم ببینید:   برنامه بدون توقف با موضوع حجاب(قسمت چهارم)

مجری: خیلی پیام با این مضمون داشتیم!

وقتی معضلی در اولویت است بمعنی بی اهمیت بودن بقیه معضلات نیست

دکترغلامی: من بارها این نکته رو توضیح دادم که اگر به بنده بگن اولویت مسائل کشور الان چیه؟ میگم قطعاً و بلاشک وضعیت اقتصادیه! ولی ببینید میگیم اولویت چیه؟ وقتی چیزی اولویته به این معنی نیست که بقیه چیزها اهمیتی نداره. ولی این مهمتره ولی بقیه چیزها اهمیت کمتری دارند و قطعاً اختلاس و کلاهبرداری و نمیدونم مسائلی که این روزها شاهدیم و تلویزیون می­بینیم چند نفر رو داره نشون میده و اسمها رو هم میگن الان اونها قطعاً اولویته. واقعا ما باید مطالعه، تحصیل و … همه رو الان تعطیل کنیم که اونها اولویته! و برگردیم بگیم بچه­ ها مدرسه نمی­خواهد برید تو این وضعیت و با این مفاسد اقتصادی مدرسه رفتن چه معنی ایی داره؟ این حرف خوبی نیست من یک جایی هم اشاره کردم گفتم من.

وقتی اینجوری به فرهنگ نگاه می­کنیم نتیجه این می­شود که فرهنگ اقتصادی، فرهنگ سیاسی، فرهنگ چه میدونم ورزشی، فرهنگ شهرت پیدا کردن در ما نهادینه نمیشه! در مورد مسائل فرهنگی صحبت نمی­کنیم. الان ببینید که صف بستند فلان چیز رو دارند می­برند مگه دوره ­ی قحطیه آخه! این یعنی ما فرهنگ اقتصادی نداریم. خب در مورداین موضوعات اگر قرار نباشد صحبت کنیم کی برسیم؟

ایران ممتاز در رشد اقتصادی و عدم استفاده از امکانات سرزمینی!!

یک بنده خدایی منو دید، خیلی آدم محترمی هم بود ولی انتقادش رو مطرح کرد گفت شما کجا زندگی می­کنید؟ گفتم تو یک محله ­ای هستیم در تهران دیگه! گفت شنیدم که گفتید ایران- ندیده بود انگار خودش- جزء اقتصادهای برتر دنیاست! یه سوپرمارکتی برو شما! با همین لبخند و …. گفتم بزرگوار من تو برنامه عرض کردم بر اساس اعلام صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۷ ما به جهت تولید ناخالص اقتصاد ۱۸ ام دنیائیم. اینو من نمیگم صندوق بین المللی پول میگه اونم که داخل کشور نیست! گفتم بحث من اقتصادی نبود وگرنه اینم اضافه میکردم که بر اساس اعلام نهادهای بین المللی ما رتبه یک استفاده از عدم استفاده از امکانات رو داریم. یعنی هیچ کشوری در دنیا به اندازه­ ی کشور ما آمادگی برای پیشرفت که معطلش گذاشته نداره اینم داریم. من نه منکر تورمم و نه منکر مشکلات اقتصادی ولی من اصلاً بحث اقتصادی نمی­خواستم بکنم. می­خواستم بگم ما کشوری نیستیم که بدبخت و بیچاره باشیم و نتوانیم کاری کنیم اما خب به هر دلیلی الان تو این وضعیت هستیم. نمی­خواهم بحثی کنم که به کسی بربخوره! و لذا اینکه آقا این مسائل مهم و ” کاد الفقر أن یکون کفراً ” من اینها رو متوجه می­شوم بالاخره منم دارم زندگی می­کنم اون بنده­ ی خدا جوری صحبت می­کرد که آخرش گفتم من یک معلم مستاجرم! گفت: واقعاً؟ گفتم بله بنده یک معلم مستاجرم. اینو متوجه می­شوم اما الان خود شما که اینجا هستید با سه چهار نوع تفکر در مورد اینکه ریشه­ ی آنچه ما به عنوان بدحجابی در کشور مطرح می­کنیم، یک اتفاق نظر ندارید و نباید هم داشته باشید بخاطر اینکه موضوع بدپوششی در جامعه­ ی ما یک عاملی نیست! یک عده میگن آقا اختلاس و …من حرف اینها رو یه خورده مُنَقَّهِش میکنم تو زندگی خیلی ها میگذره میگن آقا حجاب یه دستور دینی است این کشور را هم دارید با دین اداره می­کنید، اگر دین نتوانسته اقتصاد رو اداره کند، حقِ اینکه در حجاب دخالت کند، ندارد. شما اگر میتونی اونو حل کنی اینم میشه! بعد یه اشتباهی میکنن میگن این بزرگتره یا این؟ میگه اون! میگم پس برو اونو درست کن. یه عده اینجوری حرف میزنند، اگر چه که بعضی­ ها ممکنه بگن مشکل ۳ هزار میلیارد بیشتره یا ۴ تا تار مویِ ما! که بعضاً شنیدید سوال من اینه زمان جنگ ما مشکلات اقتصادی نداشتیم؟ زمان جنگ عمده­ ی چیزهایی که می­خریدم کُپنی بود! لذا قابل مقایسه با الان بود.

مهمانان برنامه: ولی دزدی نداشتیم!

عامه مردم معتقد به حجابند

دکترغلامی: آهان پس مشکل اقتصادی صرف نیست! احساس ناکارآمدیه این فردیه که داره در مورد حجاب صحبت می­کند یعنی من! یکبار هم فکر کنم مثال زدم من گفتم شما بزرگوار می­تونید مسئول برنامه ­های من شوید بطور مثال و جسارت اگر نباشد مثلاً شما می­گید ساعت ۵ برو فلان جا جلسه دارید. میرم میگن نه بابا دو روز دیگه است جلسه! من هم میگم دیگه به شما اعتمادی ندارم فرق شنبه و دوشنبه رو متوجه نشدی! من میام میگم مسئول برنامه­ های شما هستم آقا چرا وضعیت اقتصادی اینجوریه چرا قیمت خودرو اینجوریه؟ من میگم حالا اینو ول کن مهم اینکه “قل للمومنین یغضّوا من أبصارهم” ول کن بابا حوصله نداریم یعنی اولویت اولم مونده نمی­دونم الان بروم خونه جواب زن و بچه ­ام رو چی بدم بعد تو میگی آقا حجاب داشته باش! این مسئله اینکه یک معلولی به یک علت نامرتبطی داره ارتباط داده میشه. آقا بحث پوشش فارغ از اینکه اینو کی داره میگه و چرا داره میگه و میخواد باهاش بازی کنه دستور دینه! یعنی اگر در یک جایی قرار گرفتم نون برای خوردن نداشتم میگم این چیکار داره به پوششم مثل اینکه من گشنه باشم بگم تا سیرم میگم پوشش دارم گشنه هم که بشه روسریم رو از سرم برمی­دارم. اینها با هم مرتبط نیستند اما چون اونی که داره اینو میگه یه منشأ یعنی از یک زبان و از یک دهان دارند اینو می­شنود میگن اینی که داره اینو میگه تا اونو درست نکنه ما بهش پایبند نیستیم.

مهمانان برنامه: مرتبط­ اند البته!

دکترغلامی: مرتبط ­اند اما این ارتباط از چه سنخیه؟ از این سنخ که همونطور که دولت موظف است بر بازار ارز نظارت کند، موظفه بر حجاب هم نظارت کند؟ بحث پوشش – ی جمله ای گفتم یکبار- که ۶ نفری مخالفت کردین و بحث هم نا تمام موند! گفتم توی جمهوری اسلامی مردم یک حجابی رو به صورت سنتی دارند رعایت می کنند. غالب مردم ما! بعد بعضی­ها هستند نه قبل از انقلاب و نه بعد از انقلاب قائل نبودند دیگه اینها رو بذاریم کنار، عامه مردم حجابشون رو از خودشون دارند نه از جمهوری اسلامی یعنی اونها معتقد به حجابند. ولی جمهوری اسلامی باعث شد یک فضایی درست بشه و خیلی ­ها آشنا شوند و تقبل کنند من اینو انکار نمی­کنم. اما یک عده­ ای خودشون این پوشش رو دارند. حالا سوال من اینکه دولت همونطور که ارز را کنترل می­کند باید حجاب را کنترل کند؟ خانواده­ ی شما آموزش شما، چقدر به بازار ارز مرتبط­ اند؟ هیچی! اما تو حجابِ شما موثرند! نهادهای موثر حجاب، مبانی حجاب با مبانی بازار ارز و سکه متفاوتند. اما چون من الان عصبانی­ ام که پراید شده چهل و چند میلیون، – نمیدونم تا امروز چقدر شده- پس! من میگم بابا إن شاءالله درست میشه، تلاش می­کنند به امید خدا حل بشه، ما هم امیدواریم دعا هم می­کنیم اما این مثل اون نیست و به اونم ربط نداره ولی این الان عصبانیه. پس چرا ما الان با این پدیده در جامعه مواجهیم؟ مسائل اقتصادی هست برخوردهای سیاسی هم. خودم تو این برنامه گفتم آقا سه هزار میلیارد در حجاب تاثیر دارد؟ پاسخ: آری!

نقش زن در تمدن سازی

مهمانان برنامه: یه ذره کلان­ تر میشه نگاه کنیم. ما میگیم که آقا زنها تمدن سازند و هنوز بعد از ۴۰ سال حالا بعد از جمهوری اسلامی نیست خیلی از جوامع ممکنه دچار این مشکل باشند که زن ما شده یک مسئله. دچار بحران هویت شده. در تقابل بین سنت و مدرنیته­ اش دچار یک بحران هویتی شده که این مسئله که ما در تمدن سازی مثلاً انقلاب اسلامی به عنوان یک مسئله بهش نگاه نکردیم و نتوانستیم تعریف دقیقی از این بکنیم. خیلی جاها می ­بینید که پارادوکس داره، رفتاری که ما از زنمون توقع داریم الگویی که صدا و سیمامون داره نشون میده و توی بیانات رهبری می ­بینید یه چیزی بیان شده. همه­ ی اینها پارادوکس­ هایی داره که با همدیگه جمع نمیشه! این مسئله محوری رو از این طرف نداریم از اون طرف میایم می بینیم که یک سری گروهک ها هستند که اینها میان زن را برای اهداف سیاسی و فرقه ­ای خودشون مصادره می کنند و اتفاقا چون اقبال بهشون نمیشه و چون نمیتونن پیشرفت اجتماعی داشته باشند، اگر من به تلویح در برنامه­ ی قبل بگم ۳ ثانیه درباره ­اش صحبت کنم خیلی ذوق می­کنند از اینکه ما دیده شدیم و بالاخره مجبور شدند درباره ­ی ما صحبت کنند در صورتی که نه شما اینقدر ناچیز بودید و اینقدر محتاج دیده شدن بودید که سر این موضوع حالا ذوق زده شدید و به این نتیجه رسیدید که وای ما رو دیدند. بالاخره نه خب شماها که اصلاً محتاج دیده شدنید نمی بینمتون اصلاً بحثمون درباره­ ی درون گفتمانی هست با خودمون اما این نگاه هویتی زن در تمدن رو اگر شما بیایید در جمهوری اسلامی نگاه کنید می بینید این تعریف نشد. نه خیلی خودش میتونه مشکل ساز بشه، چه تو بحث فرهنگ سازی و چه تو بحث سیاستگزاری و چه تو بقیه ­ی ابعادش!

دکترغلامی: عرض کنم که فرمودید زنها تمدن سازند. تو بحث های تمدنی اینقدری که من دورادور و محدود مطالعه داشتم یک بحثی است که تمدن انسان را می­سازد یا انسان­ها تمدن را می سازند؟ اینکه زنها در تمدن نقش دارند قطعا یک جاهایی نقش های ایجابی و یک جاهایی نقش های سلبی دارند. در انقلاب ما زن ها جاشون کجا بود؟ امام فرمودند اگر زنها بیش از مردها در انقلاب نقش نداشتند کمتر هم نبوده خب. اما لبّ فرمایشتون! ما برای زنها چیکار کردیم یعنی این موجودی که در انقلاب اسلامی تاثیر داشت و زمان جنگ یه جاهایی قطعا تاثیرش از آقایان بیشتر بود. این جمله من نیست جمله رهبریه که می­گفتند فرض کنید یک شهیدی را می ­آوردند اگر مادرش میگفت ای بابا چرا بچه­ ی من شهید شد؟ چرا ما باید جوون بدهیم؟ چرا مسئولین کاری نمیکنند….؟ چقدر پشت جبهه شُل میشد؟ در حالی که مادری سه تا بچه­ اش شهید می شد، ناراحت میشد میگفتن شما ناراحتی بچه­ ات شهید شد؟ میگفت نه ناراحتم که پسر دیگه­ ای ندارم!  یعنی خانمها یک کاری کردند که یه وقتی آقا می گفتند رفتم پیش امام، دیدن خانمها نشستند و دارن برای پشت جبهه چیزهایی آماده می­کنند و تصویر رو دیدن اشکشون دراومده! آره ولی چکار کردیم؟

مسئله ­ی زن قبل از انقلاب و در طول تاریخ غالباً به عنوان یک مسئله­ ی دست دوم بهش نگاه شده و همین باعث شده که زن محجور بشه. شما اگر نگاه کنید تو صحبت های بزرگانی مثل ارسطو و بعد بیائید جلوتر اندیشمندانی که الان پایه ­ی نظریه رو در غرب تشکیل می دهند، زن را حاصل اشتباه در خلقت می­دانند. عینِ عبارته! میگن اشتباه شد کمبود بوجود اومد یهویی شد زن! این در طول تاریخ بوده، اسلام که اومد، اومد اینو بهش بزنه. یکمرتبه قرآن اومد گفت: “أنّ إکرمکم عندالله أتقاکم” و اگر خداوند “انی لااضیع عمل عاملٍ منکم من ذکرِ أو أنثی” من مرد و زن نمیشناسم و بعد که خواست مثلی بزنه گفت “و ضرب الله مثلاً للذین أمنوا إمرأۀ فرعون” یعنی مثال و الگوی همه مسلمانها کیه؟ آسیه(س). خیلی خب! اسلام اومد اینو بهم بزنه اما طبیعتاً این همه فضای چند هزار ساله­ ی تمدنی واینمیستاد نگاه کنه که! مقاومت میکرد بعد از اسلام اتفاقاتی افتاد. بیائیم توی انقلاب اسلامی، آقا تو انقلاب اسلامی چه اتفاقی افتاد؟ چند سال پیش – فکر کنم یکبار عرض کردم- جلسات نشست­ های الگوی راهبردی اسلامی بود خدمت مقام معظم رهبری جلسه سوم بحث نظام زن و خانواده بود. ایشون اونجا فرمودن که زنها مظلوم واقع شدند. این قضیه نمیدونم برای چند سال قبله! ۵سال ۶سال قبل! حالا خاطرم نبود.

مهمانان برنامه: یکی از سوالهایی که من هم مطرح کردم بگم دوست داشتم که از اطرافیان و … یک بحثی رو مطرح کردند که بنظرم دقیق بود. اینکه چرا  میپردازیم به حجاب ظاهری! چرا به پدیده ی چادری های لاکچری و محجبه هایی که لاکچری اند و تبدیل شدند به سلبریتی هایی که سبک زندگیشون داره الگو میشه و اصلاً مدل زیست شون در واقع نشون دادن اشرافیتشون هست در عین انکه اون حجاب رو دارند! اون خودنمایی که باید از حجاب داشته باشیم رو ندارند و خیلی از دعواهایی که بر سر این مسئله هست اگر بپردازیم!